Γράφει ο Γιώργος Καρακατσάνης
Η ηλεκτροκίνηση μπαίνει δειλά δειλά και στην ελληνική πραγματικότητα. Η πρόσφατη ενεργειακή κρίση με την εκτίναξη στις τιμές των ορυκτών καυσίμων, ίσως προβληματίσει κάποιους κατά πόσο η οικονομία και ο προσωπικός τους προϋπολογισμός είναι λογικό να εξαρτώνται από εισαγόμενα καύσιμα επιρρεπή σε γεωπολιτικές αστάθειες.
Σε άλλες χώρες, όπως για παράδειγμα στην Αμερική, η Tesla ως πρωτοπόρος στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, είδε πρόσφατα τις παραγγελίες να αυξάνονται κατά 100% και την παραγωγή της να έχει σχεδόν πουληθεί για το υπόλοιπο του έτους. Την περασμένη εβδομάδα μάλιστα πραγματοποιήθηκε το επίσημο άνοιγμα του εργοστασίου της στο Βερολίνο που θα τροφοδοτήσει την Ευρωπαϊκή αγορά. Στη Νορβηγία για τους δύο πρώτους μήνες του χρόνου, 3 στα 4 νέα οχήματα ήταν καθαρά ηλεκτρικά (84% και 75% αντίστοιχα).
Στο βάθος του κάδρου βρίσκεται η κλιματική αλλαγή και οι κλιματικοί στόχοι που για να επιτευχθούν είναι απαραίτητη η μετάβαση σε βιώσιμη κινητικότητα με μηδενικούς ρύπους. Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή επιτροπή, πάνω από το 70% των πολιτών της ΕΕ ζει σε πόλεις που παράγουν το 23% του συνόλου των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που προέρχονται από τις μεταφορές. Ο στόχος της ΕΕ είναι η μείωση των αερίων του θερμοκηπίου κατά 55% έως το 2030.
Η απάντηση στα παραπάνω μπορεί να είναι η ηλεκτροκίνηση, με όλο και περισσότερους χρήστες να την επιλέγουν ως τη μόνη λύση για την καθημερινή, αλλά και όχι μόνο μετακίνησή τους, δείχνοντας ότι είναι εφικτή.
Μερικά από τα πλεονεκτήματα της ηλεκτροκίνησης
- Βελτιωμένη οδηγική εμπειρία
Άμεση, συνεχής, σταθερή επιτάχυνση/επιβράδυνση χωρίς κιβώτιο/αλλαγές ταχυτήτων. Οδήγηση με ένα πεντάλ με τη χρήση αναγεννητικής πέδησης. Χαμηλότερο κέντρο βάρους που προσφέρει καλύτερο χειρισμό, άνεση και απόκριση.
- Σημαντικά μειωμένο κόστος χρήσης και συντήρησης
Ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο μπορεί να διανύσει 100 km με χαμηλότερο κόστος από ένα λίτρο βενζίνης. Τα ηλεκτρικά οχήματα έχουν πολύ λιγότερα κινούμενα μέρη και χρειάζονται ελάχιστη συντήρηση. Επιπλέον, δεν επιβαρύνονται με τέλη κυκλοφορίας. Έχει υπολογιστεί ότι ένας οδηγός που κάνει 15.000 km τον χρόνο, μπορεί να εξοικονομήσει περίπου 2.000 ευρώ τον χρόνο από τα παραπάνω σε σχέση με ένα αυτοκίνητο βενζίνης.
- Ενεργειακή αποδοτικότητα
Τα ηλεκτροκίνητα οχήματα χρησιμοποιούν περισσότερο από το 90% της ενέργειας για έργο, όταν το αντίστοιχο ποσοστό στα θερμικά/συμβατικά οχήματα είναι 35% και η υπόλοιπη ενέργεια μετατρέπεται σε θερμότητα. Με την αναγεννητική πέδηση ένα μεγάλο μέρος της κινητικής ενέργειας επιστρέφει στην μπαταρία, αντί να αναλώνεται σε θερμότητα στην πέδηση. Μια κατάβαση από βουνό μπορεί να φορτίσει την μπαταρία μας.
- Ενεργειακή αυτονομία
Εγκαθιστώντας φωτοβολταϊκά στη στέγη του σπιτιού μας, μπορούμε να παράγουμε τη δική μας ενέργεια για το ηλεκτρικό όχημά μας, μηδενίζοντας το κόστος χρήσης και χωρίς να εξαρτόμαστε από τη διαθεσιμότητα και τις τιμές των ορυκτών καυσίμων.
- Περιβαλλοντικά φιλική
Βελτίωση της ποιότητας του αέρα στην πόλη, μείωση του θορύβου, μηδενικές εκπομπές ρύπων κατά τη μετακίνηση. Με ενέργεια που προέρχεται από ΑΠΕ, έχουμε δυνητικά μηδενικό ανθρακικό αποτύπωμα κατά τη χρήση. Ακόμα και με το παρόν μείγμα καυσίμου στην παραγωγή ενέργειας της χώρας μας, πάλι τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα είναι πολύ λιγότερο ρυπογόνα σε σχέση με τα αντίστοιχα συμβατικά, ειδικά μέσα στις πόλεις.
Οι δυσκολίες
- Αρχικό κόστος απόκτησης και διαθεσιμότητα στις μικρότερες κατηγορίες
Τα ηλεκτρικά οχήματα έχουν σε κάποιες περιπτώσεις ακριβότερο αρχικό κόστος απόκτησης σε σχέση με τα συμβατικά, ειδικά στις μικρότερες κατηγορίες. Βέβαια η διαφορά τιμής μειώνεται κάθε χρόνο και αναμένεται να εξαλειφθεί έως το 2025. Αυτήν τη διαφορά έρχεται να καλύψει η αναμενόμενη κρατική επιδότηση των 8.000 ευρώ ή 30% επί της αξίας του αυτοκινήτου προ φόρων.
Όταν συγκρίνουμε βέβαια την τιμή με αντίστοιχο συμβατικό όχημα, καλό είναι να κοιτάμε παρόμοιες εκδόσεις σε εξοπλισμό και δυνατότητες (π.χ. αυτόματο κιβώτιο). Επίσης θα πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη το συνολικό κόστος στην πενταετία, αφού τα ηλεκτροκίνητα οχήματα έχουν σημαντικά χαμηλότερο κόστος χρήσης, όπως αναφέραμε και νωρίτερα.
Παραμένει ακόμα ζητούμενο να υπάρχει μεγαλύτερος αριθμός ανταγωνιστικών επιλογών στη μικρή και μεσαία κατηγορία, που συγκεντρώνουν και το κύριο αγοραστικό ενδιαφέρον. Μικρά αυτοκίνητα πόλης, όπως το Dacia Spring με ένα κόστος περίπου 15.000 ευρώ με την κρατική επιδότηση αναμένονται μέχρι το τέλος του χρόνου. Επίσης, η μετάβαση στη βιώσιμη κινητικότητα θα μπορούσε να βοηθηθεί από χαμηλότοκα πράσινα προγράμματα χρηματοδότησης αγοράς ηλεκτρικού οχήματος.
- Διαθέσιμα σημεία φόρτισης
Παρόλο που τα σημεία φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων πολλαπλασιάζονται (>1000 το 2022) σε σχέση με τον Σεπτέμβριο του 2020 (λιγότερα από 200) και με ένα στόχο για 10.000 σημεία την επόμενη πενταετία, στην παρούσα φάση κάποιος που ενδιαφέρεται να αγοράσει ηλεκτρικό αυτοκίνητο θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα φόρτισης στο σπίτι του ή στον εργασιακό του χώρο.
Αυτό αναμένεται να αλλάξει με τους δήμους της χώρας να επεξεργάζονται ήδη σχέδια φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, που αναμένεται να υλοποιηθούν μέσα στο 2023/2024. Κάποιοι δήμοι, όπως π.χ. ο δήμος Αθηναίων (25 σημεία) έχουν εγκαταστήσει πιλοτικά υποδομές φόρτισης οι οποίες είναι δωρεάν στη χρήση. Απαιτούνται βέβαια παρεμβάσεις από το αρμόδιο υπουργείο ΥΠΕΝ, ώστε να εξορθολογιστεί το κόστος φόρτισης εκτός σπιτιού.
- Χαμηλή ταχύτητα ταχυφορτιστών στις εθνικές οδούς
Ο μέσος οδηγός οχήματος κυκλοφορεί στην πόλη περισσότερο από το 90% του συνολικού χρόνου χρήσης. Όταν όμως πηγαίνει ένα ταξίδι μεγαλύτερο των 400 km είναι απαραίτητο να ανεφοδιαστεί σε ταχυφορτιστές στις εθνικές οδούς. Ιδανικά μια στάση για φόρτιση κάθε 300 km θα πρέπει να διαρκεί 20 με 25 λεπτά, ώστε να έχει τον χρόνο να καλύψει τις προσωπικές του ανάγκες χωρίς να παρατείνεται ο συνολικός χρόνος ταξιδιού.
Δυστυχώς όμως στη χώρα μας, εξαιτίας της έλλειψης σοβαρού σχεδιασμού οι ταχυφορτιστές που έχουν εγκατασταθεί στα ΣΕΑ (σταθμοί εξυπηρέτησης οχημάτων στις εθνικές οδούς) είναι χαμηλής ισχύος 50 kW, που αυξάνουν τον απαιτούμενο χρόνο φόρτισης σε κάθε στάση. Επιπλέον, το γεγονός ότι υπάρχει δυνατότητα ταχυφόρτισης για ένα όχημα μόνο ενδέχεται να αυξήσει περαιτέρω τον χρόνο φόρτισης, όταν ο ταχυφορτιστής είναι κατειλημμένος από άλλο αυτοκίνητο που φορτίζει. Το πρόβλημα φαίνεται να αναγνωρίζεται από το αρμόδιο Υπουργείο και όλους τους εμπλεκόμενους φορείς. Ήδη βλέπουμε τους πρώτους πραγματικούς ταχυφορτιστές ισχύος 150-180 kW να κάνουν την εμφάνισή τους, αλλά και δίκτυο υπερταχυφορτιστών, όπως αυτό της Tesla στα 250 kW, να επεκτείνονται.
Πρέπει να γίνουν προσπάθειες για την απλοποίηση και επίσπευση αδειοδότησης και παροχής ενέργειας σε ταχυφορτιστές 120 kW και άνω.
Το Μέλλον είναι ηλεκτρικό! Αλλά η ηλεκτροκίνηση είναι εδώ και σήμερα, ενώ διαρκώς βελτιώνεται.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ηλεκτροκίνηση θα αντικαταστήσει τους συμβατικούς κινητήρες εσωτερικής καύσης, ως ένας οικονομικός και βιώσιμος τρόπος μετακίνησης. Είναι ένας κόσμος που καλούμε όλους τους οδηγούς να τον γνωρίσουν και να τον δοκιμάσουν. 9 στους 10 οδηγούς που έκαναν το βήμα προς την ηλεκτροκίνηση, δηλώνουν ότι δε θα γύριζαν πίσω σε συμβατικό όχημα.
Οι προβλέψεις συνέχεια αναθεωρούνται προς τα πάνω και είμαστε κοντά στο σημείο, όπου ένα στα δύο οχήματα που θα πωλούνται ως το 2030 θα είναι ηλεκτρικό. Αυτός ο ρυθμός αναμένεται να επιταχυνθεί ακόμα περισσότερο τα επόμενα χρόνια, με πολλούς κατασκευαστές, αλλά και χώρες να έχουν ήδη ανακοινώσει την πώληση μόνο ηλεκτρικών μοντέλων έως το 2030. Αν ενδιαφέρεστε να μάθετε για την ηλεκτροκίνηση, συνεχίστε να διαβάζετε αυτό το blog και μπορείτε να συμμετάσχετε στη δημόσια συζήτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (Facebook – Ομάδα ηλεκτροκίνηση στην Ελλάδα).
Σε επόμενα άρθρα θα συζητηθούν οι πιο κοινοί μύθοι για την ηλεκτροκίνηση, το νέο πρόγραμμα επιδοτήσεων αγοράς ηλεκτρικών οχημάτων “Κινούμαι Ηλεκτρικά 2”, πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα των υβριδικών τεχνολογιών, αλλά και σημαντικές εξελίξεις και νέα από τον κόσμο της ηλεκτροκίνησης.
Λίγα λόγια για τον συγγραφέα
Ο Γιώργος Καρακατσάνης είναι ηλεκτρολόγος μηχανικός. EV advocate και ενεργό μέλος στην κοινότητα της ηλεκτροκίνησης και των ιδιοκτητών Tesla. Κυκλοφορεί αποκλειστικά με ηλεκτρικό αυτοκίνητο από το τέλος του 2020.