Η άφιξη ενός νέου μωρού στο σπίτι είναι μία από τις πιο ευτυχισμένες περιόδους στη ζωή κάθε γονιού! Στην Anytime ξέρουμε, ωστόσο, ότι αυτή η χαρούμενη περίοδος είναι και γεμάτη άγχος για ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα που αφορούν την καλή υγεία του παιδιού σου: τη διατροφή του.
Για να απολαύσεις ξέγνοιαστα κάθε λεπτό με το μωρό σου, ας δούμε τα βασικά που αφορούν τη σωστή διατροφή του!
Μητρικός θηλασμός
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) και ο Εθνικός Διατροφικός Οδηγός της χώρας μας συστήνουν τον μητρικό θηλασμό ως τον ιδανικό τρόπο διατροφής για τα βρέφη αφού το μητρικό γάλα περιέχει όλα τα απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία που χρειάζονται τα μωρά για να αναπτυχθούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Το μητρικό γάλα έχει την ιδανική περιεκτικότητα σε θρεπτικά συστατικά, όπως πρωτεΐνες και υδατάνθρακες, τα οποία θρέφουν, υποστηρίζουν και προστατεύουν τα μωρά, ενώ περιέχει προστατευτικούς παράγοντες, όπως αντισώματα, που ενισχύουν την άμυνα του οργανισμού και προστατεύουν από ασθένειες και λοιμώξεις. Ακόμα, μεταφέρει αρώματα και γεύσεις από τη διατροφή της μητέρας, γεγονός που βοηθά το βρέφος να εξοικειωθεί με μεγαλύτερη ευκολία με τις τροφές που εισάγονται σταδιακά στη διατροφή του και επίσης το μητρικό γάλα βοηθά το μωρό να μειώσει την πιθανότητα εμφάνισης αλλεργικής αντίδρασης στις τροφές που καταναλώνει η μητέρα του. Πολύ σημαντικό ρόλο παίζει επίσης ο μητρικός θηλασμός και στη συναισθηματική σύνδεση μεταξύ μητέρας και βρέφους, δημιουργώντας έναν ισχυρό και αναντικατάστατο δεσμό!
Μακροπρόθεσμα οφέλη του μητρικού θηλασμού για το βρέφος
Τα οφέλη του μητρικού θηλασμού συνοδεύουν το βρέφος μέχρι και την ενηλικίωση, αφού ο θηλασμός προάγει τη νευροαναπτυξιακή εξέλιξη του παιδιού και επιδημιολογικές μελέτες δείχνουν ότι τα βρέφη τα οποία θηλάζουν έχουν χαμηλότερο κίνδυνο να εμφανίσουν:
- Άσθμα
- Αλλεργικά νοσήματα
- Παχυσαρκία
- Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου 1
- Λοιμώξεις του γαστρεντερικού (διάρροιες, εμέτους) και του αναπνευστικού συστήματος και οξεία μέση ωτίτιδα
- Χρόνια νοσήματα του γαστρεντερικού συστήματος (όπως Νόσο του Crohn, ελκώδη κολίτιδα και κοιλιοκάκη)
- Σύνδρομο αιφνίδιου βρεφικού θανάτου
- Νεκρωτική εντεροκολίτιδα (επιπλοκή σε πρόωρα νεογνά)
- Συγκεκριμένες μορφές παιδικού καρκίνου
Μακροπρόθεσμα οφέλη του μητρικού θηλασμού για τη μητέρα
Μετά τον τοκετό, ο θηλασμός μειώνει την απώλεια αίματος και συμβάλλει στην ταχύτερη επαναφορά της μήτρας. Σχετικές μελέτες δείχνουν ότι οι μητέρες που θηλάζουν έχουν, συγκριτικά με τις μητέρες που δε θηλάζουν, μικρότερο κίνδυνο να εμφανίσουν στο μέλλον:
- Υψηλή αρτηριακή πίεση
- Σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2
- Παχυσαρκία
- Οστεοπόρωση
- Καρκίνο των ωοθηκών
- Καρκίνο του μαστού
Έναρξη και διάρκεια θηλασμού
Η έγκαιρη έναρξη του θηλασμού, δηλαδή μέσα στην πρώτη ώρα από τη γέννηση, είναι η ενδεδειγμένη και καλό θα είναι ο αποκλειστικός θηλασμός να διατηρηθεί για τους πρώτους έξι μήνες της ζωής του βρέφους. Το μητρικό γάλα συνεχίζει να είναι σημαντική πηγή ενέργειας και θρεπτικών συστατικών σε παιδιά ηλικίας 6-24 μηνών. Μπορεί να καλύψει τις μισές ή περισσότερες ενεργειακές ανάγκες ενός παιδιού 6-12 μηνών και το ένα τρίτο των ενεργειακών αναγκών στα παιδιά 12-24 μηνών. Το μητρικό γάλα είναι επίσης μια κρίσιμη πηγή ενέργειας, θρεπτικών συστατικών, αλλά και αντισωμάτων κατά τη διάρκεια ασθένειας.
Σε περίπτωση που ένα μωρό δε θηλάζει αποκλειστικά ή δε θηλάζει καθόλου, τότε προτείνεται, τους πρώτους έξι μήνες ζωής του, να τρέφεται με γάλα 1ης βρεφικής ηλικίας. Η χρήση του γάλακτος αυτού θα πρέπει πάντα να βασίζεται στις οδηγίες του/της παιδιάτρου.
Διατροφή μετά τους 6 μήνες ζωής του μωρού
Μετά τους 6 μήνες ζωής, οι ανάγκες του βρέφους σε ενέργεια και θρεπτικά συστατικά είναι μεγαλύτερες από αυτές που προσφέρει αποκλειστικά το μητρικό γάλα. Γι’ αυτό το λόγο, ξεκινάει η εισαγωγή συμπληρωματικών τροφών, δηλαδή ειδικά προετοιμασμένων (πολτοποιημένων ή ψιλοκομμένων) στερεών τροφών, ξεκινώντας με λαχανικά, φρούτα και δημητριακά χωρίς γλουτένη (π.χ. ρύζι, κινόα, κλπ.) και συνεχίζοντας σταδιακά με την εισαγωγή νέων τροφών. Αυτό είναι το πρώτο βήμα για να γίνει η μετάβαση από το στάδιο που το μωρό τρέφεται μόνο με γάλα, στο στάδιο που θα μπορεί να τρώει ό,τι και η υπόλοιπη οικογένεια (περίπου στον 1ο χρόνο ζωής). Εάν δεν εισαχθούν συμπληρωματικές τροφές στην ηλικία των έξι μηνών ή αν χορηγηθούν ακατάλληλα, μπορεί να καθυστερήσει η ανάπτυξη του βρέφους.
Βασικές αρχές συμπληρωματικής σίτισης σύμφωνα με τις οδηγίες του ΠΟΥ και του Εθνικού Διατροφικού Οδηγού για βρέφη, παιδιά και εφήβους, είναι οι εξής:
- Αν είσαι μητέρα, συνέχισε τον συχνό θηλασμό όταν το ζητά το βρέφος, μέχρι την ηλικία των 2 ετών ή και περισσότερο.
- Είναι σημαντικό να αναγνωρίζεις τα σήματα που σου δίνει το μωρό σου όταν πεινάει και να το ταΐζεις άμεσα. Τάισέ το αργά και υπομονετικά, ενθάρρυνέ το να τρώει, αλλά μην το πιέζεις και τέλος, μίλησέ του και διατήρησε οπτική επαφή κατά τη διάρκεια της σίτισης.
- Εφάρμοσε καλή υγιεινή και σωστό χειρισμό των τροφίμων.
- Ξεκίνησε στους 6 μήνες με μικρές ποσότητες φαγητού και αύξησέ τις σταδιακά καθώς το παιδί μεγαλώνει.
- Αύξησε σταδιακά την ποικιλία των τροφίμων.
- Αύξησε τον αριθμό των γευμάτων ανάλογα με την ηλικία του παιδιού: 2–3 γεύματα/μέρα για βρέφη 6–8 μηνών και 3–4 γεύματα/μέρα για βρέφη 9–23 μηνών, με 1–2 επιπλέον σνακ, εάν χρειάζεται. Σημειώνεται ότι σε αυτά δεν περιλαμβάνεται το γάλα (μητρικός θηλασμός ή άλλο γάλα).
- Σε περίπτωση ασθένειας, αύξησε την πρόσληψη υγρών, συμπεριλαμβανομένου και του θηλασμού, και πρόσφερε μαλακά και αγαπημένα φαγητά στο παιδί σου.
Για περισσότερες πληροφορίες για την ποσότητα, τη συχνότητα, την υφή αλλά και τη σειρά εισαγωγής των διαφόρων τροφίμων, μπορείς να συμβουλευτείς τον/την παιδίατρό σου.
Τώρα, που γνωρίζεις περισσότερα για το πώς μπορείς να φροντίσεις για τη διατροφή του μωρού σου, έχεις τη δυνατότητα να φροντίσεις έγκαιρα για την καλή υγεία του, θέτοντας τις βάσεις για μια ποιοτική ζωή στο μέλλον του. Θέλεις να μάθεις πώς μπορείς να ζεις κάθε στιγμή μαζί με το παιδί σου ακόμα πιο χαρούμενα και ξέγνοιαστα;