«Κωνσταντούλα μου, το κουνούπι»….
Η φράση αυτή είναι βαθιά ριζωμένη στις αναμνήσεις των παιδικών κι εφηβικών μου χρόνων. Έχει δε και δική της μυρωδιά, μια μίξη από αντηλιακό και άρωμα παστίλιας για κουνούπια. Βλέπετε, η πολυαγαπημένη μου γιαγιά ήθελε να της επιβεβαιώνω κάθε βράδυ πως η ηλεκτρονική συσκευή απώθησης κουνουπιών είναι στη πρίζα, έχει καινούρια παστίλια και λειτουργεί κανονικά. Αυτό, γιατί η γλυκοαίματη – πλην γλυκύτατη γιαγιά μου, κάθε καλοκαίρι δεχόταν επίθεση από ορδές κουνουπιών που κυριολεκτικά «τη γάζωναν». Ευτυχώς, δε κληρονόμησα τη χάρη της αυτή κι ανήκω σε εκείνους που τα κουνούπια δε τους πλησιάζουν. Αλήθεια, πόσοι να είμαστε σε τούτο το πλανήτη;
Το κουνούπι, ανήκει στην οικογένεια Culicidae των δίπτερων εντόμων κι αριθμεί 3.500 είδη. Χαρακτηριστικό του είναι μια επιμήκης προβοσκίδα που βγαίνει από τη στοματική του κοιλότητα. Τα κουνούπια παρόλο που είναι αποτελούν το πιο αιμοδιψές ζώο παγκοσμίως, δε τρέφονται με αίμα. Απεναντίας συντηρούνται με γύρη και νέκταρ ενώ τα θηλυκά είναι αυτά που χρειάζονται το αίμα ξένων «δωρητών» προκειμένου να κάνουν αυγά. Όταν το θηλυκό κουνούπι τραφεί με αίμα, τότε τα αβγά του ωριμάζουν. Στη συνέχεια τα εναποθέτει στην επιφάνεια του νερού κι όλα παίρνουν το δρόμο τους. Το θηλυκό κουνούπι διαπερνά το δέρμα κι εκλύοντας αιμολυτικό κι αντιισταμινικό σάλιο, ρουφά αίμα με τη προβοσκίδα του. Το τσίμπημα προκαλεί κοκκινίλα, πρήξιμο και έντονη φαγούρα. Τι είναι όμως αυτό που κάνει κάποιους να είναι περισσότερο ευάλωτους στα τσιμπήματα;
Η ομάδα αίματος. Αν έχεις Ομάδα Ο, τότε σου έχω καλά και κακά νέα! Στα καλά νέα είναι ότι είσαι πανδότης αίματος και μπορείς να βοηθήσεις πολλούς συνανθρώπους μας που έχουν ανάγκη την αιμοδοσία σου (άσχετο αλλά σημαντικό)!! Το κακό είναι ότι είσαι στο στόχαστρο των κουνουπιών που σε ορέγονται διακαώς προκειμένου να μαζέψουν τις πρωτεΐνες του αίματός σου.
Το διοξείδιο του άνθρακα που εκλύεται με την αναπνοή. Τα κουνούπια εντοπίζουν από 50 μέτρα τους στόχους τους, μέσω της μυρωδιάς που αναδίδεται από την αναπνοή. Άρα όσο πιο μεγαλόσωμος είναι κάποιος, τόσο περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα αποπνέει, άρα τα κουνούπια τον στοχεύουν ευκολότερα. Εξ’ ου κι οι χιλιοτσιμπημένες τροφαντές γαμπίτσες, της εξίσου τροφαντής γιαγιάς μου.
Εγκυμοσύνη. Οι αγαπημένες σε όλους μας εγκυούλες, πέρα από όλα που έχουν να προσέχουν και να αγωνιούν, έχουν στο κεφάλι τους το βάσανο των κουνουπιών. Αυτό οφείλεται στην αυξημένη θερμοκρασία του σώματός τους καθώς και στις ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα που εκπνέουν.
Μπύρα. Τι να πεις τώρα; Καλοκαίρι χωρίς μπύρα; Κι όμως! Εκτός του ότι θα είσαι νηφάλιος κι ασφαλής για να γυρίσεις οδηγώντας, δε θα σε τσιμπήσουν και τα κουνούπια, τα οποία φαίνεται να ανιχνεύουν την αιθανόλη στο δέρμα σου και να σου ορμούν!
Τι είναι όμως αυτό που κάνει τα κουνούπια το Νο 1 φονικό ζώο στο πλανήτη; Τα κουνούπια μεταδίδουν μέσω του τσιμπήματός τους, πολλές και σοβαρές ασθένειες. Οι πιο επικίνδυνες είναι οι παρακάτω:
Ελονοσία.
Η ελονοσία ή μαλάρια είναι η νόσος που κατ εξοχήν μεταδίδεται από το τσίμπημα θηλυκών κουνουπιών. Είναι δυνητικά θανατηφόρος κι εμφανίζεται με τα συμπτώματα της γρίπης, όπως πυρετό, ρίγη, πονοκέφαλος κτλ. Θεωρητικά, είναι νόσος διαδεδομένη σε τροπικές κι υποτροπικές χώρες παρόλα αυτά, υπάρχουν καταγεγραμμένα κρούσματα και στην Ελλάδα. Κάθε ύποπτο σύμπτωμα αν έχεις ταξιδέψει πρόσφατα σε χώρες της υποσαχάριας Αφρικής, της Ασίας και της Λατινικής Αμερικής, θα πρέπει να σε οδηγήσει άμεσα στο γιατρό σου.
Πυρετός του Δυτικού Νείλου
Ο πυρετός του δυτικού Νείλου μεταδίδεται από τσίμπημα μολυσμένων κουνουπιών. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πυρετό, απάθεια, δυσκαμψία αυχένα, κώμα. Η νόσος δεν μεταδίδεται μεταξύ των ανθρώπων. Πήρε το όνομά της από τη περιοχή που καταγράφηκε για πρώτη φορά το 1937.
Υπάρχουν πολλές ακόμα ασθένειες που οφείλονται στα κουνούπια όπως ο δάγκειος πυρετός, οι Αρμποιώσεις και οι Φιλαριάσεις. Παρόλα αυτά, αποτελεί μεγάλη ανακούφιση ότι τα κουνούπια δε μεταδίδουν το ιό του HIV. Αυτό οφείλεται στα εξαιρετικά ισχυρά οξέα του εντέρου των κουνουπιών που σκοτώνουν τον εν λόγω ιό. Αν αυτό δεν ίσχυε, θα είχαμε παγκόσμια τους διπλάσιους θανάτους ετησίως από ότι η Ελονοσία.
Τι μπορούμε να κάνουμε για να «αναχαιτίσουμε» τα ενοχλητικά κουνούπια.
Ο θείος μου, τρίτης γενιάς γεωπόνος, πιστεύει πως όποιος βρει αποτελεσματικό απωθητικό κουνουπιών θα γίνει ο πλουσιότερος άνθρωπος στο κόσμο. Τείνω να συμφωνήσω μαζί του λόγω της βιομηχανίας που έχει στηθεί πίσω από τις απέλπιδες προσπάθειες των ανθρώπων να μη γίνονται «γεύμα» κουνουπιών.
Προς θεού, πρέπει να αποφεύγουμε όλα αυτά τα χημικά κι αεροζόλ που οι προηγούμενες γενιές μας φλίταραν από βρέφη. Υπάρχουν πια πολλά βιολογικά σκευάσματα και πολλοί έξυπνοι τρόποι να τα κρατήσουμε μακριά μας! Ας γυρίσουμε στα παλιά λοιπόν!!
1. Όπως ανέφερα πιο πάνω, τα κουνούπια γεννούν τα αυγά τους στο νερό. Αυτό σημαίνει πως αν δεν υπάρχουν γύρω από το σπίτι μας στάσιμα νερά, είναι μειωμένες οι πιθανότητες να έχουμε κουνούπια. Ποτίζουμε απογευματινές ώρες για να προλάβει να στεγνώσει το νερό κι ελέγχουμε τους εξωτερικούς χώρους του σπιτιού για λιμνάζοντα νερά για τον ίδιο ακριβώς λόγο.
2. Προτιμάμε ανοιχτόχρωμα ρούχα. Τα σκουρόχρωμα ρούχα εκλύουν τα κουνούπια περισσότερο.
3. Ανεμιστήρες, δαπέδου αλλά κι οροφής. Όσο κι αν σου ακούγεται αστείο, σκέψου πως ένα κουνουπάκι ζυγίζει ελάχιστα γραμμάρια και η δίνη αέρα που δημιουργείται από τη κίνηση του ανεμιστήρα, το παρασέρνει μακριά από εσένα.
4. Χρησιμοποιούμε σήτες για να εμποδίσουμε την είσοδο των κουνουπιών στο χώρο μας. Ειδικά όπου υπάρχουν βρέφη, καλό θα ήταν να καλύπτουμε το κρεβάτι τους με κουνουπιέρα.
5. Φυτεύουμε σε γλάστρες στο μπαλκόνι μας φυτά όπως το σκόρδο, η κανέλα, η αρτεμισία, η αρμπαρόριζα, η σιτρονέλλα, το γεράνι, ο κατηφές, ο βασιλικός, το δεντρολίβανο, τα γαρίφαλα, η μέντα, το μελισσόχορτο, τα κρεμμύδια, το θυμάρι, η καλέντουλα, η καλαμίνθη τον μαϊντανό και το νυχτολούλουδο που λειτουργούν σαν φυσική απωθητική ουσία στα κουνούπια με το άρωμά τους.
6. Με ειδικά σπρέι καλέντουλας και σιτρονέλλας κάνουμε κάθε βράδυ… εντριβές!
7. Προσέχουμε ιδιαίτερα τους μικρούς τετράποδους φίλους μας. Με σιτρονέλλα και καλέντουλα, ψεκάζουμε τις πατούσες, τη κοιλιά και τα άτριχα μέρη των κατοικίδιων μας. Επίσης σημαντικό είναι να τους φοράμε το ειδικό εντομοαπωθητικό κολάρο που μεταξύ των άλλων δρα και για τα κουνούπια.
Είναι άσχημο να περνάς όμορφα καλοκαιρινά βράδια σε βεράντες κι εξοχικά και πάνω σου τα κουνούπια να σχεδιάζουν τη Κρήτη. Επίσης ενοχλητικό είναι το αβάσταχτο βββζζζζζζζζζζ στο αυτί σου. Ειδικά μόλις σε έχει πάρει ο ύπνος και δε μπορείς να ξανακοιμηθείς μέχρι να σκοτώσεις τον άτιμο εισβολέα.
Μην αγχώνεσαι όμως, μια μέρα θα βρεθεί το σούπερ εντομοαπωθητικό και το πρόβλημα θα πάψει να υπάρχει. Μέχρι τότε όμως, λύσεις υπάρχουν αρκετές!
Φιλικά,
Νάντια
Πηγές:
https://el.wikipedia.org
https://www.newsbeast.gr
http://axivenpestcontrol.gr
http://www.iatropedia.gr/